జూన్ 21 అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవ ప్రత్యేకం
పుట్టుక
నుంచి చావు వరకు వెంట వచ్చేది మన శరీరమే. ఇంకేవైనా మధ్యలో వచ్చి మధ్యలో
పోయేవే. ఎన్నోసార్లు దుస్తులు, ఇండ్లు, ఉద్యోగాలు మార్చుతాం, ఊర్లు,
ఆహారాన్ని కూడా మారుస్తాం. సృష్టిలో అన్నీ మార్చగలం. శరీరం మాత్రం మనతోనే
వస్తుంది. మనతోనే మట్టిలో కలిసిపోతుంది. అలాంటి శరీరాన్ని, మనసును రోగాలు
లేకుండా జాగ్రత్తగా కాపాడుకుంటేనే మన లక్ష్యాలు, ఆశయాలు సాధించగలుగుతాం.
శారీరిక, మానసిక ఆరోగ్యానికి ఏకైక సాధనం యోగా.
యోగా
యోగ అంటే వ్యాయామ, ఆధ్యాత్మికతల సమాహారం.
ఇది హిందూత్వ ఆధ్యాత్మిక సాధనలో ఒక భాగం. అంతఃదృష్టి, పరమానంద ప్రాప్తి
వంటి సాధనలకు పునాది. ధ్యానం ఆధ్యాత్మిక సాధనకు, మానసిక ఆరోగ్యానికి
తోడ్పడుతుంది. హఠయోగం శరీరారోగ్యానికి తోడ్పడుతుంది. నిజానికి యోగమంటే
ఇంద్రియాలను వశపరచుకొని ఏకాగ్రత సాధించడమే. నిత్యం యోగా సాధన చేస్తుంటే
శారీరక, మానసిక సమస్యలు దరిచేరవు. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే సంపూర్ణ
ఆరోగ్యదాయిని యోగా.
యోగాసనాలు
ఆసనం అనేది ఒక భంగిమ. మన శరీరం
అసంఖ్యాకమైన భంగిమలను తీసుకోగలదు. వీటిలో కొన్ని భంగిమలను ‘యోగాసనాలు’గా
గుర్తించారు. మనం అనుభవించే వివిధ మానసిక, భావోద్వేగ స్థితులకు శరీరం
సహజంగానే ఒక భంగిమను తీసుకుంటుంది. ఆనందంగా ఉంటే ఒక విధంగా, కోపంగా
ఉన్నప్పుడు మరోలా ఉంటాం. యోగాసనాల ద్వారా శరీరాన్ని ఒక నిర్దిష్ట భంగిమలోకి
తీసుకు వెళ్లడం ద్వారా శరీరంలో చైతన్యం పెరుగుతుంది. యోగ సాధనలో
ప్రావీణ్యత సంపాదిస్తే ఈ సృష్టిలో తెలుసుకోదగినవన్నీ తెలుసుకోవచ్చు.
యోగాతో లాభాలు
యోగా, ప్రాణాయామం ద్వారా లాభాలే ఎక్కువ.
సందర్భం, అవసరాన్ని బట్టి కొన్ని పరిమితులు తప్పితే నష్టాలనేవి ఉండవు.
నిత్యం యోగా చేయడం వల్ల శరీరం కాంతివంతమౌతుంది. మనస్సు ప్రశాంతంగా ఉంటుంది.
ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది. బద్ధకం తగ్గుతుంది. రక్తం శుభ్రపడుతుంది. రక్త సరఫరా
సక్రమంగా జరిగి, ఆక్సిజన్‌ బాగా అందుతుంది. జీర్ణశక్తి పెరుగుతుంది. నాడీ
మండలం, మెదడు చైతన్యవంతమై శరీరం చురుకుగా తయారవు తుంది. కుండలినీ శక్తి
మేలుకుంటుంది. రజోగుణం, తమోగుణం నశిస్తాయి. ధైర్యం, ఉత్సాహం కలుగుతాయి.
జీర్ణశక్తి పెరగడానికి..
జీవక్రియలను క్రమబద్ధం చేయడానికి యోగా
తోడ్పడుతుంది. బాలాసనం లేదా అధోముఖ శ్వానాసనం, వజ్రాసనం, సర్వాంగాసనం,
సుప్త వజ్రాసనం జీర్ణక్రియను మెరుగుపరుస్తాయి. పొట్ట తగ్గేందుకు,
జీర్ణశక్తి పెరిగేందుకు పశ్చిమోత్తానాసనం వేశాక పూర్వోత్తానాసనం వేయాలి.
కొన్ని ఆసనాలను రెండు పక్కల (ఎడమ-కుడి, ముందుకు-వెనక్కు) చేయాలి. వీటిని
కౌంటర్‌ ఆసనాలు అంటారు.
స్థూలకాయం తగ్గడానికి..
స్థూలకాయం వల్ల అనేక ఇబ్బందులు ఎదురవు
తాయి. బీపీ, మధుమేహం వంటి రోగాలు చుట్టు ముడతాయి. అందుకే ఎప్పుడూ ఫిట్‌గా
ఉండేందుకు యోగా ఒక్కటే సరైన మార్గం. శరీర బరువును తగ్గించడానికి యోగా
అద్భుతంగా పనిచేస్తుంది. అబ్డామినల్‌ ఎక్సర్‌సైజ్‌లకి కూడా ఇది బాగా
వర్తిస్తుంది. కొవ్వును కరిగించి, పొట్టను తగ్గించే ఆసనాల్లో త్రికోణాసనం,
పరివృత్త త్రికోణాసనం ప్రధానమైనవి. డైట్‌ ప్లాన్‌తో పాటు నిత్య యోగ సాధన
చేస్తే తప్పనిసరిగా సన్నగా, నాజూగ్గా, ఆకర్షణీయంగా తయావరవచ్చు.
వివిధ ఆరోగ్య సమస్యలకు..
వైట్‌కాలర్‌, ఐటి ఉద్యోగులు, ప్రధానంగా
కూర్చుని పనిచేసే వారు, కంప్యూటర్‌, లాప్‌టాప్‌లతో కుస్తీపట్టేవారికి
కూర్చోవడం, నిలబడడంలో సమస్యలు లేక సయాటికా వంటి నొప్పులు వస్తాయి. వీటికి
భుజంగాసనం చక్కగా పనిచేస్తుంది. విరామ స్థితిలో ఉన్నప్పుడు, నింపాదిగా ఈ
భుజంగాసనాన్ని ప్రయత్నించాలి. భుజంగాసనాన్ని శలభాసనం, ధనురాసనాలతో కలిపి
వేయాలి. రుతుక్రమం సకాలంలో రాకుండా బాధపడుతున్న మహిళలకు భుజంగాసనం చక్కని
ఔషధం. అండాశయం, మూత్రాశయానికి సంబంధించిన పలు సమస్యలను ఇది నివారిస్తుంది.
గర్భసంచిని, చుట్టుపక్కల ఉన్న కటి ప్రాంతాలను ఇది క్రమబద్ధంగా పనిచేసేలా
చూస్తుంది. మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులు సైతం ఈ ఆసనం వేయడం ద్వారా మంచి ఫలితాలు
పొంద వచ్చు. పెద్దప్రేగు, పొట్టలోని వాయువును భుజంగాసనం వెలుపలకు
నెడుతుంది. మెడ, వీపుకు సంబంధించిన అన్నిరకాల నొప్పులకు భుజంగాసనం దివ్యంగా
పనిచేస్తుంది.
ఒత్తిడి నివారణకు..
ఆహారపు అలవాట్లు, అధిక శ్రమ వల్ల ఒత్తిడి
పెరుగుతుంది. దానివల్ల అనేక రుగ్మతలు ఎదురవు తాయి. ఒంట్లో రోగ నిరోధకశక్తి
తగ్గిపోతుంది. నాడీవ్యవస్థ దెబ్బతింటుంది. యోగ సాధన ద్వారా మానసిక
ఒత్తిడిపై ఒకేసారి కాకుండా క్రమంగా పైచేయి సాధిస్తాం. వజ్రాసనం, శుప్త
వజ్రాసనం, పరిపూర్ణ వజ్రాసనం వంటివి ఇందుకు బాగా పనిచేస్తాయి.
విద్యార్థులకూ ప్రశాంతత, ఏకాగ్రత కోసం యోగా సరైన సాధనం. పరీక్షలనగానే
విద్యార్థులు ఆందోళన పడుతుంటారు. మానసిక ఒత్తిడి వల్ల చాలా మంది పిల్లలు
చదివింది కూడా మర్చిపోతుంటారు. వీరికి యోగా చక్కని పరిష్కారం చూపిస్తుంది.
జ్ఞాపకశక్తిని కాపాడేందుకు..
ప్రస్తుత ఉరుకులూ పరుగుల యుగంలో కాలాన్ని
అధిగమించి పరుగులు పెట్టాలన్న ఆలోచన పలు అనర్థాలకు కారణమవుతోంది. వాటిలో
ప్రధానంగా చెప్పుకోవాల్సింది మతిమరుపు. దీనికి మంచి ఔషధం యోగసాధన. ఈ విషయం
పరిశోధనల్లో కూడా తేలింది. వృద్ధాప్యంలో కలిగే మతిమరుపుకు కూడా యోగా ఓక
సాధనం. సేతుబంధాసనం మెదడుకు కావాల్సిన విశ్రాంతినిస్తుంది. హలాసనం
శరీరాన్ని, మెదడును శాంతపరుస్తుంది. యోగాభ్యాసం చేసే టప్పుడు శరీరాన్ని
వివిధ భంగిమల్లోకి తీసుకెళ్తూనే, శ్వాసను పీల్చుకోవటం, వదలటం చేస్తాం.
మానసిక ఏకాగ్రతను కూడా సాధిస్తాం.
ఆయువు పెరిగేందుకు..
దీర్ఘకాలిక, ప్రాణాంతక వ్యాధులు ఉన్న
వాళ్లు యోగా చేస్తే నిరాశా నిస్పృహలనుంచి బయటపడ వచ్చు. వ్యాధి నిరోధకతను
పెంచుకోవచ్చు. జీవిత కాలాన్ని పొడిగించుకోవచ్చు. అనేక అధ్యయనాలు, సర్వేల
ప్రకారం యోగా క్రమం తప్పకుండా చేయడం వల్ల క్యాన్సర్‌, మనోవైకల్యం, ఉబ్బసం,
గుండె సంబంధించిన సమస్యలు దరిచేరకుండా దూరంగా ఉంచుతుంది. మనసూ ఆరోగ్యంగా
ఉంటుంది. వ్యాధి లక్షణాలను కూడా నియంత్రణలోకి తేవచ్చు. కాయకల్ప అనే యోగ
ప్రక్రియ జీవన శక్తిని మెరుగు పరుస్తుంది. దీని ప్రాథమిక లక్ష్యం శరీర
విధానాన్ని ఒక గాడిలో పెట్టడం. వృద్ధాప్య వేగం తగ్గించడమే.
సౌందర్యానికి యోగా..
అమ్మాయిలు ఎంత అందంగా ఉన్నప్పటికీ మరింత
అందంగా ఉండాలంటూ తహతహ లాడుతుంటారు. అంతేకాదు కోమలమైన శరీరం కావాలనుకునే
అమ్మాయిలు చాలామందే ఉంటారు. ఇలాంటివారికి యోగా చాలా యోగదాయకమైందని
అంటున్నారు యోగా గురువులు. యోగా చేయడం వలన అమ్మాయిలు అందంగా కూడా ఉంటారంటు
న్నారు. యోగాతో ముఖం, శరీరంలో కాంతి వస్తుంది. శరీరం ఆరోగ్యంగా ఉంటే
ఆకర్షణీయంగా కూడా కనపడుతుంటారు. దీంతో శరీరం అందంగా కనపడుతుంది. శరీర
సౌందర్యం మన వెన్నెముక, శరీర కండరాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. శరీర సౌందర్యానికి
ప్రాణాయామంతో పాటు తాడాసనం, త్రికోణాసనం, పశ్చిమోత్తాసనం, ఉష్ట్రాసనం,
ధనురాసనం, నౌకాసనం బాగా పనిచేస్తాయని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
కోపం అదుపులో ఉంచేందుకు
కొందరు తరచూ కోపం తెచ్చుకుంటారు. చిన్న
చిన్న కారణాలకే ఆగ్రహంతో ఊగిపోతుంటారు. అలాంటివారికోసం యోగా మంచి సాధనం.
కోపాన్ని అదుపు చేసుకోవాలంటే యోగాలో అగ్ని ముద్రను ప్రయత్నించండి. ఉదయాన్నే
ఖాళీ కడుపుతో మాత్రమే ఈ ముద్రను చెయ్యాలి.
సూర్య నమస్కారాలతో అనారోగ్యానికి చెక్‌
ఆరోగ్యానికి సూర్యనమస్కారాలు ఎంతో మేలు
చేస్తాయి. ఇవి పలు యోగాసనాల కలయిక. సూర్యనమస్కారాలను ఏ వయస్సు వారైనా చేయ
వచ్చు. సూర్యనమస్కారాలను చేయడం వల్ల శరీరంలోని 638 కండరాలకు శక్తి
వస్తుంది. ఈ సూర్య నమస్కారాలను 12 భంగిమల్లో చేస్తారు. వీటికి 12 మంత్రాలు
కూడా ఉన్నాయి. మంత్రోచ్ఛారణతో సూర్యనమస్కారాలు చేస్తే మరింత ఉపయోగం
ఉంటుంది.
మిత్ర, రవ, సూర్య, భాను, ఖగ, పూష్ణ,
హిరణ్యగర్భ, మరీచ, ఆదిత్య, సవితృ, అర్క, భాస్కర అనేవి ఈ 12 మంత్రాలు.
మంత్రానికి ముందు ‘ఓం’ అని, చివర ‘య నమః’ అని చేర్చి మంత్రం ఉచ్ఛరించాలి.
పతంజలి అష్టాంగ యోగ సూత్రాలు :
హిందూ ఆధ్యాత్మిక సంప్రదాయంలో భాగమైన
యోగాన్ని శాస్త్రీయంగా క్రోడీకరించిన ఆద్యుడు పతంజలి. అందుకే వీటిని పతంజలి
యోగసూత్రాలు అంటారు. సూత్రము అంటే దారము. దారములో మణులను చేర్చినట్లు యోగ
లోని అన్ని పద్ధతుల్ని పతంజలి ఒకచోట చేర్చారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా అందరు
ఇప్పుడు వీటిని అనుసరిస్తున్నారు.
పతంజలి యోగసూత్రాలు నాలుగు అధ్యాయాల
సంకలనం. సమాధి పద, సాధన పద, విభూతి పద, కైవల్య పద అనేవి ఆ నాలుగు
అధ్యాయాలు. ఇవి మానసిక శుద్ధికి కావలసిన యోగాలు. సమాధిపద ఏకాగ్రతతో
చిత్తవృత్తులను నిరోధించి పరమానంద స్థితిని సాధించడాన్ని వివరిస్తుంది.
సాధనపద కర్మయోగాన్ని, రాజయోగాన్ని సాధన చేయడం ఎలాగో వివరిస్తుంది. ఎనిమిది
అవయవాలను స్వాధీనపరచుకోవడం ఎలాగో రాజయోగంలో వివరించారు. విభూతి యోగం
జాగరూకత, యోగ సాధనలో నిపుణత సాధించడమెలాగో చెబుతుంది. మోక్షం ఎలా పొందాలో
కైవల్యపద విశదీకరిస్తుంది. జీవికి మోక్షప్రాప్తిని కలిగించడమే యోగశాస్త్రం
ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
1. యమ, 2. నియమ, 3. ఆసన, 4. ప్రాణాయామ, 5. ప్రత్యాహార, 6. ధారణ, 7. ధ్యానము, 8. సమాధి అనేవి పతంజలి యోగసూత్రా లలోని అష్టాంగాలు.
యోగా – పరిమితులు
యోగా చేయడానికి ఒక విధానం ఉంది. ముఖ్యంగా
యోగా పరకడుపున చేయాలి. తేలికపాటి ఆహారం తీసుకుని ఉన్నా పర్వాలేదు. నేరుగా
నేలపై కాక, దుప్పటి లేక చాప పరచుకొని దానిపై యోగసాధన చేయాలి. యోగ సాధన
సమయంలో సౌకర్యంగా ఉండే తేలికపాటి దుస్తులు ధరించాలి, ఉదయం లేదా సాయంత్రం
వేళల్లో చేయవచ్చు. ఆ ప్రదేశంలో మంచి గాలి, వెలుతురు ప్రసరించాలి. ఆనారోగ్య
సమయాల్లోనూ, మహిళలు గర్భిణిలుగా ఉన్నప్పుడు యోగ చేయరాదు. ప్రారంభంలో
ఎక్కువసేపు చేయడానికి ప్రయత్నించకూడదు. క్రమంగా సమయం పెంచుకోవాలి. ఉచ్వాస
నిశ్వాసలు సాధారణంగానే ఉండాలి. యోగాను మొదట గురువు వద్ద అభ్యసించాలి.
తరువాత స్వంతంగా సాధన చేయవచ్చు. యోగసాధన ముగిశాక 20-30 నిమిషాల తర్వాత
స్నానం చేయడం, ఆహారం తీసుకోవడం చేయవచ్చు.
జూన్ 21 అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం.
ఇప్పటివరకు యోగ గురించి తెలియని వారు ఆ రోజు నుండి అయినా యోగసాధన
ప్రారంభిద్దాం. శరీరాన్ని, మనసును ఆరోగ్యంగాను, అందంగాను ఉంచుకుందాం.
– సప్తగిరి గోపగోని, 9885086126
జాగృతి వారపత్రికలో ప్రచురితం : http://www.jagritiweekly.com/slider-news/%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%97yoga/
